1-Kısa Dönem İkamet İzni
6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 31 ila 33 üncü maddelerinde kısa dönem ikamet izni düzenlenmiştir.
Ayrıca Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 28 nci ve 29 uncu maddelerinde kısa dönem ikamet izni düzenlenmiştir.
Kısa Dönem İkamet İzni Düzenlenebilecek Yabancılar Kimlerdir?
Taşınmazı bulunan yabancıların ikamet izni talebinde bulunması halinde taşınmazın konut olması ve bu amaçla kullanılması gerekmektedir. Ayrıca aile üyelerinin konut üzerinde paylı veya elbirliği mülkiyet hakkına sahip olmaları halinde aile üyeleride bu kapsamda ikamet izni başvurusunda bulunabilmektedirler.Aile üyeleri, başvuru sahibinin eşini, ergin olmayan çocuğu ile bağımlı ergin çocuğunu ifade etmektedir.
Ticari bağlantı veya iş kuracak yabancıların üç ayın üzerinde ikamet izni talep etmesi halinde yabancıdan temas kuracağı kişi veya şirketlerin davet mektubu veya benzeri belgeler istenebilir.
Bu amaçla verilen ikamet izinleri hizmet içi eğitim verecek kurum veya kuruluşun sunduğu eğitimin içeriği, süresi, yeri konularındaki bilgi ve belgelere dayanarak program süresince düzenlenmektedir.
Bu amaçla ikamet izni talebinde bulunan yabancıların ilgili kurumdan alınacak bilgi ve belgeyi sunması istenir.
İkamet izni süresi, eğitim veya benzeri amacın süresini geçemez.
Öğrenci değişim programları (Erasmus, Mevlana, Farabi vb.) kapsamında gelen öğrencilerden; ilk kayıt tarihlerinden itibaren üç ay içinde genel sağlık sigortalısı olmak için talepte bulunanlardan ayrıca sağlık sigortası istenmez. Ancak, kayıt tarihinden itibaren üç ay içinde başvuruda bulunmayarak genel sağlık sigortalısı olma hakkını kaybedenlerden özel sağlık sigortası yaptırmaları istenir.
Bu amaçla ikamet izni talebinde bulunan yabancıların seyahat planlarına ilişkin hususlardaki (ülkede nerede, ne zaman ve ne süreyle kalacağı gibi) beyanı değerlendirilir. Gerekli görülmesi halinde bilgi veya belge sunması istenebilir.
Bu amaçla Türkiye’ye gelen yabancıların kamu veya özel hastanelere kabulleri aranır. Bunlardan tüm tedavi masraflarını ödediklerini belgeleyenlerden sağlık sigortası şartı aranmaz.
İkamet izinleri tedavi sürelerine uygun olacak şekilde düzenlenir.
Tedavi süresince barınma, iaşe veya sağlığa ilişkin giderleri ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca karşılanan yabancılardan maddi imkânın tespiti ile geçerli sağlık sigortası şartı aranmaz.
Gerektiğinde ilgili hastaneden veya kamu kurum ve kuruluşundan yabancının tedavisine ilişkin bilgi veya belge istenebilir.
Mevcut Sağlık İşbirliği anlaşmaları kapsamında ülkemize tedavi amacıyla gelen yabancıların refakatçilerinin (anlaşmada refakatçilere ilişkin ayrıca bir hüküm bulunmuyorsa) ikamet izni işlemleri genel hükümlere göre yürütülmektedir.
Ayrıca 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun Ek 14 üncü maddesine göre ülkemize gelen yabancıların en fazla iki kişiyi geçmeyen refakatçilerinden ikamet izni başvurularında geçerli sağlık sigortası şartı aranmamaktadır.
Bu amaçla düzenlenecek ikamet izninin süresi, karar veya talepte belirtilen süre göz önünde bulundurularak düzenlenir.
En az üç yıl aile ikamet izni ile Türkiye’de kalmış olanlardan on sekiz yaşını tamamlayanlar, Türk vatandaşı ile evli olup üç yıl aile ikamet izni ile kaldıktan sonra boşanmış yabancılar (aile içi şiddet gerekçesi ile mağdur olduğunu mahkeme kararı ile ispat edenler için üç yıllık süre şartı aranmaz) ve destekleyicinin; halinde bu kişiye bağlı olarak ikamet izni alanlar kısa dönem ikamet iznine başvurabilirler.
Bu amaçla ikamet izni talebinde bulunan ve Türkçe kursu vermeye yetkili kuruma (Milli Eğitim Bakanlığından izinli olmalıdır.) kayıt yaptıran yabancıya en fazla iki defa verilebilir.
Kurs süresi bir yıldan az ise ikamet izni süresi kurs süresini geçemez. Kursu veren kurum, Türkçe öğrenim amacıyla kayıt yaptıran yabancının kursa başlama ve devam durumunu il müdürlüğüne bildirmekle yükümlüdür.
Bu amaçla düzenlenen ikamet izni süresi bir yılı geçemez. Barınma, iaşe veya sağlığa ilişkin giderleri ilgili kamu kurumlarınca karşılanan yabancılardan maddi imkânın tespiti ile geçerli sağlık sigortası şartı aranmaz. Kurumlardan bilgi ve belge istenebilir.
Bu amaçla ikamet izni talebinde bulunan yabancılara mezun oldukları tarihten itibaren altı ay içinde müracaat etmeleri halinde bir defaya mahsus olmak üzere en fazla bir yıl süreli ikamet izni verilebilir.
Bu amaçla ikamet izni talebinde bulunan yabancılara en fazla beşer yıllık sürelerle ikamet izni düzenlenebilir.
6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunun, 6458 sayılı Kanunda meydana getirdiği bu değişiklikle ülke ekonomisine katkı sağlayacak nitelikli yabancıların teşvik edilmesi ve yabancılara ikamet izni işlemlerinde kolaylık sağlanması amaçlanmıştır.
Bu amaçla ikamet izni talebinde bulunan yabancılara en fazla beşer yıllık sürelerle ikamet izni düzenlenebilir.
Kısa dönem ikamet izni, yukarıda 13. ve 14. sırada yer alan yabancılar hariç olmak üzere her defasında en fazla ikişer yıllık sürelerle düzenlenebilir.
Kısa Dönem İkamet İzni Şartları Nelerdir?
Kısa dönem ikamet izninin düzenlenebilmesi için yabancıların Kanunun 32 nci maddesinde yer alan şartları taşıması gerekmektedir.
2- AİLE İKAMET İZNİ
6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 34 ila 37 nci maddelerinde aile ikamet izni düzenlenmiştir. Ayrıca Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 30 ila 34 üncü maddelerinde aile ikamet izni düzenlenmiştir.
Aile İkamet İzni Düzenlenebilecek Yabancılar Kimlerdir?
Türk vatandaşlarının, 5901 sayılı Kanunun 28 inci maddesi kapsamında olanların veya ikamet izinlerinden birine sahip olan yabancılar ile mültecilerin ve ikincil koruma statüsü sahiplerinin;
a) Yabancı eşine,
b) Kendisinin veya eşinin ergin olmayan yabancı çocuğuna,
c) Kendisinin veya eşinin bağımlı yabancı çocuğuna,
aile ikamet izni düzenlenebilir.
Aile ikamet izni talebinde bulunan yabancının birden fazla eşi olması hâlinde, eşlerden yalnızca birine aile ikamet izni düzenlenebilir. Ancak, yabancının tüm çocuklarına aile ikamet izni verilebilir.
Çocukların aile ikamet izni taleplerinde ülkemiz dışında varsa ortak velayeti bulunan anne veya babanın muvafakati olmalıdır.
Aile ikamet izni, öğrenci ikamet izni almadan ilk ve ortaöğretim kurumlarında on sekiz yaşına kadar eğitim hakkı sağlamaktadır.
Aile ikamet izni olan yabancılar aşağıdaki hallerde kısa dönem ikamet izni talebinde bulunabilir:
– Boşanma durumunda Türk vatandaşıyla evli ve en az üç yıl aile ikamet izniyle kalmışsa, – Destekleyicinin ölmesi durumunda destekleyiciye bağlı aile ikamet izniyle ülkemizde kalıyorsa, – Ülkemizde en az üç yıl aile ikamet izniyle kalmış olanların on sekiz yaşını doldurmuş olması halinde. |
Aile İkamet İzni Kaç Yıllık Sürelerle Düzenlenebilir?
Aile ikamet izninin düzenlenebilmesi için yabancıların Kanunun 35 inci maddesinde yer alan şartları taşıması gerekmektedir.
Aile İkamet İzni Red, İptal veya Uzatılmama nedenleri nelerdir?
3- ÖĞRENCİ İKAMET İZNİ
6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 38 ila 41 inci maddelerinde öğrenci ikamet izni düzenlenmiştir. Ayrıca Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 35 ila 39 uncu maddelerinde öğrenci ikamet izni düzenlenmiştir.
Öğrenci İkamet İzni Düzenlenebilecek Yabancılar Kimlerdir?
öğrenci ikamet izni düzenlenebilir.
Öğrenci ikamet izni, öğrencinin yalnızca eş ve çocuklarına aile ikamet izni başvurularında destekleyici olma hakkı sağlamaktadır. Diğer yakınlarına, ikamet izni alma konusunda hiçbir hak sağlamaz.
Öğrenci İkamet İzni Kaç Yıllık Sürelerle Düzenlenebilir?
Yabancı öğrencinin öğrenim süresi bir yıldan kısa ise öğrenci ikamet izni süresi öğrenim süresini aşamaz.
Kamu kurum ve kuruluşları aracılığıyla gelerek Türkiye’de öğrenim görecek yabancılara, öğrenim süresince ikamet izni verilebilir.
Bakımı ve masrafları gerçek veya tüzel kişi tarafından üstlenilen ilk ve orta derecede öğrenim görecek yabancılara, velilerinin veya yasal temsilcilerinin muvafakatiyle öğrenimleri süresince birer yıllık sürelerle öğrenci ikamet izni verilebilir ve uzatılabilir.
Öğrenci İkamet İzni Şartları Nelerdir?
Öğrenci ikamet izninin düzenlenebilmesi için yabancıların Kanunun 39 uncu maddesinde yer alan şartları taşıması gerekmektedir.
Öğrenci İkamet İzninde Sağlık Sigortası
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümlerine göre ilk kayıt tarihlerinden itibaren üç ay içinde genel sağlık sigortalısı olmak için talepte bulunan yabancı öğrencilerden ayrıca sağlık sigortası istenmez. Ancak, kayıt tarihinden itibaren üç ay içinde başvuruda bulunmayarak genel sağlık sigortalısı olma hakkını kaybedenlerden özel sağlık sigortası yaptırmaları istenir. |
Yükseköğrenim Öğrencilerinin Üniversite, Fakülte veya Bölüm Değişikliğinde İzlenecek Usuller
a) Aynı öğretim kurumunda fakülte veya bölüm değişikliği ile aynı ilde öğretim kurumu değişikliği durumunda öğrenciliğe ara verilmemesi ve süresinde bildirimde bulunulması kaydıyla mevcut ikamet izni geçerliliğini korur. İkamet izni öğrenim süresinden kısa ise iznin bittiği tarihten itibaren öğrenim süresi kadar uzatılır. b) Farklı bir ilde öğrenime devam edilecek olunması durumunda öğrenime devam edilecek il valiliğince mevcut ikamet izni kesilerek yeni öğrenim süresi kadar ikamet izni düzenlenir. |
Öğrencilerin Çalışma Hakkı
Türkiye’de örgün öğrenim gören ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileri, çalışma izni almak kaydıyla çalışabilirler. Ancak, ön lisans ve lisans öğrencileri için çalışma hakkı, ilk yıldan sonra başlar. Çalışma izni başvuruları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yapılmaktadır. |
Öğrenci İkamet İzni Red, İptal veya Uzatılmama nedenleri nelerdir?
4- UZUN DÖNEM İKAMET İZNİ
6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 42 ila 45 inci maddelerinde uzun dönem ikamet izni düzenlenmiştir. Ayrıca Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 40 ila 43 üncü maddelerinde uzun dönem ikamet izni düzenlenmiştir.
Uzun Dönem İkamet İzni Düzenlenebilecek Yabancılar Kimlerdir?
Uzun Dönem ikamet izni süresiz düzenlenmektedir.
Uzun Dönem İkamet İzni Şartları Nelerdir?
Uzun dönem ikamet izninin sağladığı haklar
Uzun dönem ikamet izni sahibi yabancılar; askerlik yapma yükümlülüğü, seçme ve seçilme, kamu görevlerine girme ve muaf olarak araç ithal etme ve özel kanundaki düzenlemeler hariç sosyal güvenliğe ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla Türk vatandaşlarına tanınan haklardan yararlanabilirler. |
Uzun Dönem İkamet İzni Red, İptal veya Uzatılmama nedenleri nelerdir?
hallerinde uzun dönem ikamet izni iptal edilir.
Uzun dönem ikamet izninin iptali valilikler tarafından yerine getirilir.
Uzun dönem ikamet izni iptal edilen yabancıların tekrar yapacakları başvurular
İptal edilen uzun dönem ikamet izinleri için tekrar başvurular yurt dışında konsolosluklara, yurt içinde ise yabancının bulunduğu ildeki valiliğe bizzat ya da Genel Müdürlüğümüzce belirlenen başvuru usulüne göre yapılmaktadır. Tekrar başvurularda kesintisiz sekiz yıl ikamet izniyle Türkiye’de kalma şartı tekrar aranmamakta, başvurular öncelikli olarak değerlendirilmekte ve en geç bir ay içinde sonuçlandırılmaktadır. Sağlık, eğitim, ülkesindeki zorunlu kamu hizmeti veya görev gerekçesi hariç kesintisiz bir yıldan fazla Türkiye dışında kalınması nedeniyle uzun dönem ikamet izni iptal edilen yabancılar, bu izinlerini tekrar almak üzere başvuruda bulunabilirler. |
5- İNSANİ İKAMET İZNİ
6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 46 ncı ve 47 nci maddelerinde insani ikamet izni düzenlenmiştir.Ayrıca Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 44 üncü maddesinde insani ikamet izni düzenlenmiştir.
İnsani İkamet İzni Düzenlenebilecek Yabancılar Kimlerdir?
insani ikamet izni düzenlenebilir.
İnsani İkamet İzni Kaç Yıllık Sürelerle Düzenlenebilir?
İnsani ikamet izni Bakanlığın onayı alınmak ve en fazla birer yıllık sürelerle olmak kaydıyla valilikler tarafından verilir ve uzatılabilir.
İnsani İkamet İzni Şartları Nelerdir?
İnsani ikamet izinlerinde diğer ikamet izinlerinin verilmesindeki şartlar aranmamaktadır.
İnsani İkamet İzni Red, İptal veya Uzatılmama nedenleri nelerdir?
İnsani ikamet izni Bakanlığın onayı alınmak kaydıyla, iznin verilmesini zorunlu kılan şartlar ortadan kalktığında valiliklerce iptal edilir ve uzatılmaz.
İnsani İkamet İznine İlişkin Diğer Hususular
İnsani ikamet izni alan yabancılar iznin veriliş tarihinden itibaren en geç yirmi iş günü içinde adres kayıt sistemine kayıt yaptırmak zorundadır. İnsani ikamet iznine sahip olan kişiler, bu izinlerinin süresi içinde uzun dönem ikamet izni hariç olmak üzere şartlarını taşıdıkları diğer ikamet izinlerinden birisi için başvurabilirler. İnsani ikamet izni ile geçirilen süreler, Kanunda öngörülen ikamet izin sürelerinin toplanmasında hesaba katılmamaktadır. |
6- İNSAN TİCARETİ MAĞDURU İKAMET İZNİ
6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 48 inci ve 49 uncu maddelerinde insan ticareti mağduru ikamet izni düzenlenmiştir.Ayrıca Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 45 inci ve 46 ncı maddelerinde insan ticareti mağduru ikamet izni düzenlenmiştir.
İnsan Ticareti Mağduru İkamet İzni Düzenlenebilecek Yabancılar Kimlerdir?
İnsan ticareti mağduru olduğu veya olabileceği yönünde kuvvetli şüphe bulunan yabancılara insan ticareti mağduru ikamet izni düzenlenmektedir.
İnsan Ticareti Mağduru İkamet İzni Süresi Nedir?
İnsan icareti mağduru ikamet izni valiliklerce otuz gün süreli düzenlenmektedir.Düzenlenen insan ticareti mağduru ikamet izinleri en fazla altışar aylık sürelerle uzatılabilir, ancak bu süreler toplamda üç yılı geçemez.
İnsan Ticareti Mağduru İkamet İzni Şartları Nelerdir?
İnsan ticareti mağduru ikamet izninde diğer ikamet izinlerinin verilmesindeki şartlar aranmamaktadır.
İnsan Ticareti Mağduru İkamet İzni Red, İptal veya Uzatılmama nedenleri nelerdir?
durumlarında insan ticareti mağduru ikamet izni iptal edilir. Ancak sayılan durumların zorlama, korkutma, şiddet, tehdit gibi nedenlere bağlı olarak iradesinin dışında yaptığının tespiti halinde ikamet izni iptal edilmez.